Το καλάθι είναι άδειο
Έχετε ακούσει τον όρο "Zero Waste";
Σας είναι γνωστές έννοιες όπως βιωσιμότητα, όπως η κυκλική οικονομία και η ηθική ή βιώσιμη μόδα;
Ο όρος υποδηλώνει πλήρη απουσία αποβλήτων;
Ωστόσο, είναι δυνατόν οι άνθρωποι να παράγουν 100% μηδενικά απόβλητα;
Πιθανώς όχι. Ωστόσο η φιλοσοφία του zero waste έχει κερδίσει έδαφος το τελευταίο διάστημα. Οι απορίες που γεννιούνται πάρα πολλές, οι δυσκολίες επίσης.
"Χρειάζομαι πιο πολύ χρόνο και κόπο, πολλές φορές μου κοστίζει παραπάνω, πολλές φορές αποθαρρύνομαι και τα παρατάω.."
Σκοπός του άρθρου είναι να εστιάσει στις βασικές αρχές του zero waste και να το συνδέσει πρακτικά με την πραγματικότητα δηλαδή με τα μέρη που επηρεάζουν και επηρεάζονται. Σκοπός επίσης είναι να αναδειχθεί το πρόβλημα όχι ως ατομικό αλλά συνολικά, συλλογικά και ποιές οι ευκαιρίες για να συζητηθεί τώρα μια άλλη αντιμετώπιση στην παραγωγή, την βιομηχανία, την οικονομία, την αειφορία και μια τάση που ίσως αποφέρει ώφελος προς όλες τις πλευρές.
Η φιλοσοφία Zero waste βασίζεται στην ιδέα της διαχείρισης των πρώτων υλών με τρόπους που διατηρούν την αξία του τελικού προϊόντος, μειώνουν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις και διατηρούν ανέγγιχτους τους φυσικούς πόρους. Από την αρχή, δηλαδή την επιλογή της πρώτης ύλης, την επεξεργασία, την κατασκευή,τη συσκευασία, τη μεταφορά, μέχρι και τον τρόπο διάθεσης στον τελικό καταναλωτή. Επιδιώκει να διασφαλίσει ότι τα προϊόντα μπορούν να επισκευαστούν, να επαναχρησιμοποιηθούν ή να ανακυκλωθούν πίσω στη φύση ή ακόμα να αλλάξουν τρόπο χρήσης. Το zero waste είναι η πρόνοια, δηλαδή η μετάβαση από τη διαχείριση απορριμμάτων μέσω καύσης ή χωματερών σε ένα σύστημα ανάκτησης πόρων προστιθέμενης αξίας.
Το Zero Waste ορίζει ως μηδενικά απόβλητα τη διατήρηση όλων των πόρων μέσω υπεύθυνης κατανάλωσης, επαναχρησιμοποίησης και ανάκτησης προϊόντων, συσκευασιών και υλικών. Η εφαρμογή του θα εξαλείψει την καύση ή την ταφή των απορριμμάτων και θα αποτρέψει όλες τις απορρίψεις στη γη, το νερό ή τον αέρα που απειλούν το περιβάλλον ή την ανθρώπινη υγεία, μέσω της μείωσης της υπερβολικής κατανάλωσης και της μεγιστοποίησης της ανάκτησης στερεών αποβλήτων μέσω κομποστοποίησης και μέσω ανακύκλωσης.
Ένας στόχος του zero waste είναι να καθοδηγήσει τους ανθρώπους να κάνουν αλλαγές στον τρόπο ζωής τους έτσι ώστε να μιμούνται τους βιώσιμους φυσικούς κύκλους. Μια καθόλου πρωτότυπη αειφορία, όπως συμβαίνει στη φύση δηλαδή. Στους φυσικούς κύκλους, τα πιθανώς απορριπτόμενα υλικά γίνονται πόροι για χρήση από άλλους- με παρόμοια ή και διαφορετική χρηστικότητα. Δεν εστιάζει δηλαδή μόνο στους φυσικούς πόρους αλλά και στην μείωση στην κατανάλωση ενέργειας και την αποδοτική παραγωγή.
Η προσέγγιση μηδενικών αποβλήτων απαιτεί καινοτόμο σχεδιασμό και διαχείριση προϊόντων και διαδικασιών για τη συστηματική μείωση του όγκου και της τοξικότητας των υλικών. Αντιμετωπίζει το πρόβλημα των απορριμμάτων ενθαρρύνοντας και δημιουργώντας στρατηγικές για φιλική προς το περιβάλλον παραγωγή και συσκευασία και διαχείριση πόρων. Εστιάζει στην παραγωγή πιο ανθεκτικών προϊόντων, με μεγάλη ωφέλιμη διάρκεια ζωής, που αποσυναρμολογούνται ή βιοδιασπώνται εύκολα στο τέλος της ζωής τους.
Το δίπολο καταναλωτής, παραγωγός είναι η εστία σε αυτή τη φωτιά. Υπάρχει φυσικά η πρακτική πλευρά, η οποία ασχολείται με τις ενέργειες των καταναλωτών και στοχεύει στην πρόκληση αλλαγών συμπεριφοράς. Και η άλλη πτυχή όμως αφορά τον συστηματικό σχεδιασμό και λειτουργία για την πρόληψη της σπατάλης. Και οι δύο πτυχές είναι σημαντικές για τη δημιουργία μιας τέτοιου είδους οικονομία. Ωστόσο, το μεγαλύτερο μέρος (μη γελιόμαστε) της ευθύνης βαρύνει τους σχεδιαστές και τους κατασκευαστές προϊόντων. Και ο ένας μπορεί να δείξει τον δρόμο στον άλλον. Η ανησυχία των καταναλωτών έχει στρέψει πολυεθνικούς ομίλους να συμμορφωθούν έστω και τώρα στη διαμόρφωση πράσινου μοντέλου λειτουργίας. Να μια δύναμη προς αξιοποίηση. Αυτό βέβαια καθόλου αθώα καθώς αποσκοπούν σε άνοδο πωλήσεων. Έστω και έτσι...
Το άρθρο συνεχίζεται...